cevdet-tuku@hotmail.de
Dixwazin Êzidiya asimleyê Îslamê bikin!
Hêdisa Duay ya keçika êzîdî ku bihovî hatibu qetilkirin hêzin olperst u
kevneperst ye misilmanin ye kurd u ereb xistin bahane ku fermaneki nuh bînin
ser êzîdîya. Dixwazin bi darê zorê êzîdiya bikin misilman (Ezidîya assîmîle
bikin.)
Ligîtîmatîon/ ligîtîmatäta xwe - helaliya xwe di dînê îslamîye/kurhanê de
dibînin .
Omeda Mehmed, kêm u qels e ,fekîra dixwazin Omeda Mehmed bi cend hezar
êzîdîyan mezin u xurt bikin .
Lê belê rewþenbîren kurda ci diwxwazin?
Hinek rewþenbîren kurda hedîsa Duay ya tradejîk , xistin bername u xal ku
li ser rawestin ji bo guhartin di ola ezîdîya de cibikin .
Tiþtê ku hetanî vega bi devkî di mizmizandin înca vekirî u bi nivisandin
tînin ziman.
Lîgîtîmatîon/ ligîtîmatäta- helaliye xwe ji moderîzmê/ Liberal – (dilfireh)
ye digrin
Gava em wan dîtinan baþ biþopînin emê bivînin firkîya wan u hêzen olperst
tenê di reh u metoden wan de heye, yek bi zorê bi terore dixwaze êzîdiyan
asîmîleyî islamê bike , a din bi delalî bi rehetî bi perwerdekirinê
assîmîle yî islamê bike.Hedefin wan yekin lê rehen wan ji hev cudaye .
Mahmud Kilinç (M.K) rêzdar vekiri, direkt fikra moderîzmê/ lîberalizimê di
malpera Galewej bi sernivîsa “TRAJEDÎYA KECIKA ÊZDÎ Û REWÞA CIVAKA KURD “ tine ziman.
M.K. dibeje: “ Li baþûrê Kurdistanê keçikek êzdî jiber ku ewîndarê xortekî
ereb bûye, xortên êzdî ew dana ber keviran û kujtine, “ u dom dike “Di nav
nirxên civakî, cand, tore, peywendîyên civakî û strûktura civakê da pîvan û
nirxên paþverû hene “
Þik li virde tune, em yek fikrin di ve xalê de edetin pasveru di civaka me
de gelek hene wek struktura eþîra , qelen, zewaca zorê, heyfhilanîn ......
M. K. dom dike “Taybetî di mijara jinê da.... Yeke din astengên ku ji
ol û rêola têne.” ... Yên herê xeter jî yên ku ji ol ... têne ne. “
Di virde dibeje di nav ola de jî nirxin asteng u pasveru jî hene.
Hane domdike “Herweha, heta kîçax civata Êzdî dê qedexe bike ku kecikek êzdî
bi lawekî misilman ve.... bizewice.”
Ev qedexe kirin bu li gori fikra M.K bu
“sedema trajedîyê “ ya keçika kurde ezidi .
Di virde M. K.bi kurtayi dibeje ola ezîdîya bu sedemen rudana buyera kecika
ezidi. Sedemen buyerê olê (ola EZidayetiye) niþan dide.
Gelo M. K diroka Kurdisatnanê baþ nexwendiye ji ne haydar e . Ilm u Qwlê
êzîdia , kiteba jelwa u misahfa reþ nas nake. Di vana de kuþtinê helal
nake. Ev hedisa hov cara yekmine di nav kurden ezidi de ru da . Ev kuþtina
kirêt ya bi vî rengî bi tevayî ne mentalîtäta kurda ye, ya ereba ye . Mir
Tehsin beg bi civata ruhane ve, hemu komel u malperen ezidiyan u rewþenbîren
kurden ezîdi D A X U Y A N Î dan gotin tu ahlaqa ve buyere bi ola mere
tunye u buyer bi tund þermezar kirin .
Heqê tukesî tune kirinin hov ye cend xortên kurden êzidi bê serî u bê mejî
bi tevayîya kurden ezîdîya ve u bi ola van ve bide girêdan. Ev heqaretek
mezin bi kurden resen u paqij re tê kirin u bi zanin an be zanin bi van
ditinin bê bingeh don berdidin nav agirê olperesta .
M. K. Tistê balkeþ berdom dike . “ Miletê Kurd kujtina kecika êzîdî li
Ewrupa bi wêne û puntoyên mezin hate weþandin. . Heqê kesî tine Bila her kes
zanibe ku kujtinên wisa hovane, zirarek mezin dide îmaja ye, ku îmaja miletê
Kurd marjinal, paþverû binimîne.”
Ez pirs dikim kê bu ev buyer wisa mezin kir li europa, mediya europa wêne
kustina kecikê u mesela hêdise ji kîjan median girtin ? Ne mediya u
pressa kurd ên misilman bu. Ne rewþenbîr u quncikniviskarê kurden misilman
bun? Ew bi xwe mezin dikin u ser de ji gazin u gilî dikin , cima wer dibe.
Durî wi camerî , de were vî kerî di vî bihirîre derbas ke .
Raste îmaja tevayîya miletê kurd zirar ji dît lê belê taybeytî ola
ezidiya .
Li tistê ku M .K hedef dike ev ve. “entelîjensîya Kurd bal bikþîne ser
guhertina vana..... Herweha, heta kîçax civata Êzdî dê qedexe bike ku
kecikek êzdî bi lawekî misilman ve, an jî lawekî êzdî bi kecek misilman ve
bizewice.”
Pir vekiri yek mêra xeber di de nehewciyi komentar re ye.
Lîgîtîmatîon/ ligitîmatäta- helaliye ve ji modernîzmê / liberaliye diar
dike.u ha dom dike “û him jî nahêle, ku civak bête guhertin, li pêþîya modernîzmê dibin asteng.”
Di virde divê em ser rewþ u realîtäten civaka kurda de bisekinin u cend
minak ku diroka mede bune bidin .
Iro li Almaniya em dora texmin 30 – 40 hezar kurden êzîdî hene .
Em li almaniya bi awaheki pêþketî li ser bingeha irf u edeten xwe dijin .
Em bi ziman, ol, dirok welat xwe re pir giredayîne, ji bona ve em di malê
xwede anjî di komel u dezgehen xwe yi ye siyasî u olî de xwe u zarokê
perwerde dikin . Êm aktiv di nav tekoþina rizgariya netewa kurd de cih di
girin. Insanê wek berivan qareman ji almanya cun serrê ciyayê kurdistan bi
xwina xweye paqij hetanî dilopa xwîna dawin ji bo xaka kurdistan berxwedan
da .Em hêji mirîye xwe dibin axa piroz kurdistanê . em wek Kurdistanî li
almniya dijin . gavê brayen meyî kurde misilman bi mivani ten cem me .
dibejin me, em li ba we xwe wek li kurdistan dihisbînin .ev tev tiþtin
balkiþin .
Lê gave em zewace serbist bikin ji herkesi re emê têk herin ,emê di nav
civaka almaniyaye mezin ya ku zaf peþketî u xwurte di wexteki kut an dirêj
bihelin u assîmîle bivin, Ev rastiyeke u Reyaliteyeke li hingê li peþîya me
ye . Un vî tiþtî dixwazin ?
Dr.Eskere boyik , Celile Celil, Têmurê Xelîl... dibejin 30 hezar kurde
misilman li Azerbaican di salê 30 de cih bun, di nav misilmanin brayen xweyi
azeri de heliyan neman , bune azeri u ....
Li kurden Ezidi e ku dora 5 hezar li Ermenîstan bi cî bun hêji wek
Kurdistanî hene.
Dr Eskere Boyik di malpera dengê ezidiya de ha dibeje:
“Îro ew 4-5 hezar bûne 200-250 hezarî. Bi seda ronakbîr û rewþembîr li nav
wan derketin û edebyet-medenyeta kurdî xemilandin.”
Ev serkevtinin piroz u hêja her welathêzek divê bi vana serbilind be .Ev
serkevtin tev bi saya serê ol me bu . Þika me di welatperweriya M .K.u
rewþenbîre wek wî difikirin tune . Newma jî ez dipirsim . Êm ci bikin ?
Gelo em li almaniya bivin modernizme^/liberal astengen oli wek serbestiya
zewacê hilînin u encama ve ji helandin u assîmîlekirina kurden ezîdiye? Anjî
em wek berê u niha li hemu nirxin xweyi oli biparezin u encama ve jî eme
wek kurdê êzîdiî bimînin u kurdistanê bixemlînin ?
Li Almaniya tenê ev herdu alternativ hene? Qerara me ezidiya vekirîye em
dibejin na ji assîmîlatîonê re
Ez cardin werim ser gotinin M. K.
“ Herweha, heta kîçax civata Êzdî dê qedexe bike ku kecikek êzdî bi lawekî
misilman ve, an jî lawekî êzdî bi kecek misilman ve bizewice. “
Di virde de M. K .tenê di civata êzîdîya de zewaca serbest qedexe dibîne,
M .K. behsa di civata ya islam de nake.
Me tu cara ev qedexekirin inkar nekiriye u sedemen ve hene ku min jor behs
kiriye u ezê ser temam bikim .
Hurmeta min ji hemu ola re heye Wateyiya min ne ev ku ez islamê negativ diar
bikim.
Li belê ez pirs dikim. Gelo zewca serbest di islamê de heye ?
Bi bersiv vegerandina ve pirsê ve hin bu kutî beji rewþ, fikir u normen
civakê ronî dibin u hin jî sedemin ku em Êzidi cima zewaca serbest, serbest nakin ê xwuya bive .
Azis Nesin di kiêba xwe bi zimanê almani, tenê yek reh, dinivsine:
Insanek li bajerek picuk li mizgeftê sekinîye u bê deng dimîne . Milêt li
dicive u ji ber xwe ve dibejin ev insanekî filehe, ji derek dur hatîye u
dixwaze li vir li mala xwedê li mizgeftê were ser dînê Islamê . Ser vi þer
dikin, kî wî bevê mala xwe , wî hero ziyafet dikn, cil, pera .xwarin her
tistî didine . Qizek delal u bedew ji didine.
Azîs Nesîn dibêje heger fekîr u rebinin filehê europa bi vê zanîbuna ku
werin misilman bivin , Misilmanê wan têr bi mal u pere bikin. Hingê tevê bihatina misilman buna u xwe yê dewlemend bikirina
Misilman her fedakariyê dike bi madî u manewi u wek wateyekê dihisbîne ji
xwe re ku kesayetin olen din wek fileh, êzîdîya ... misilman bike .Di
civata islam de Zewaca serbest heye, tenê bi þertê ku kesayetin din werin
ser ola wan .
Li belê kesêyaten misilman rabin konverte bivin, anji qîz u xorte wan
herin ser olek din , ev hiç ji alê wan nahê qebulkirin. Qimyamet dibarînin, çer ,tehdît , ledan kuþtin , serjikirin . vana bi kar tînin.
Li Kurdistanê hima bije li her gunden êzidiya , keçin ezidiya misilmana ji
xwe re birine u li mizgeftê mahra wan birîne. Misilmanin kurd keç , buk
jinên bi mêr bi rehetî u bi zorê ji xwe re birine u bi misilman kirine .
Ezîdiya, du wextek kut van kesên ku bi misilman bubun tevlî mêr u zarokin
wan ,wan qebul dikirin u li gorî qewet u imkanê xwe alîkarî didan wan .
Carekê tenê xortek êzidi keçek misilman bi dilê wê revand ,xwastin herin
almaniya ji bo misilman nebin , civata islam li bajarê Qubînê qîyamet u
ferman ra kir qubîn ji ezidi re xistin qedexe . Keçik bi tehdîta ji kurik
standin.
Hêjî li Kurdistanê Kurdên misilman xwarina Ezidiya naxon, dibejin destkujîya
ezidiya hiram e. Li bajêrê Batmanê ku nifusa vî gîhstîye milyonekê u li
hinek bajarê din di rojîye remezanê de restaurant, cayxwane tev girtîne. Ne
hedê kesîye ku karîbe cixarê di sukê de vekiþîne .
Li Kurdistana Baþur ji ber xwekuþtin u xweþewitandina jina, wezereta ewqaf
ya hukumeta Kurdistan daxwaz ji mela u xatibin kir bira di mezgefta de
xutbeya ser van kuþtinan deynin ji bo ev kuþtin kêm bivin .
Ev niþan di de ku heji milêt ji mela u xatiban u xwutbeyê bawer dike u li du
wanin , newma hukumetê bi rihek han xwest bigîje encamekê baþ.
Bi vê mentalîtäta, mantik u fikrandin real ya ku misilman te dene.
Em rabin qedexekirinê rakin, zewacê serbest bikin , hewce ku ez hejî bijim
ci tofan ê were ser êzidîya .
Tenê timî êzidi herin ser ola wan. Hewce ez bijim nîv million ezidi ê di nav
40 million kurdê misilman de assîmîle bive e bihelê , namîne .
Bi zanin an bê zanin M. K .u rewsenbîrê ê wek wi difikirin , peþwaziyê van , êzidiya assîmîleyî ola islam dikin .
Ezîdi ne ji reha zore re serî datînin u ne jî riya delal u rehet re tin
xwapandin .
Naveroka nivisa Mahmut Kilinç, qilîç e.
Em ji assîmîlatîon re dibejin Na !
Em ji kurdîstanê re dibejin erê !
9.05.2007